Umumy meýdany 29,7 müň gektar bolan Syunt-Hasardag döwlet goraghanasy 1979-njy ýylda Günorta-Günbatar Kopetdagyň täsin dag jülge tokaýlaryny goramak we öwrenmek maksady bilen döredildi. Türkmenistanyň günorta-günbataryndaky Balkan derýasynda, Syunt we Hasar depeleriniň eteginde ýerleşýär. Goraghanada Syunt-Hasardag goraghanasy hem bar.
“CentralAsia.news” -yň habaryna görä, bu ýerde ösümlikleriň 1322 görnüşi ösýär - broofitler, damar ösümlikleri, fernler, likofitler we başgalar. Olaryň 150-si endemiki, ýagny bu sebite mahsus.
800 sany ýönekeý ösümlik görnüşinden 32-si, hususan-da, türkmen mandrake, grek rowany, türkmen armut, Sievers armut ýaly türkmenistanyň Gyzyl kitabyna girizildi.
Sumbar dag derýasynyň kenarynda hoz, nar, injir, armut, alma we üzüm agaçlary bar.
Syunt-Hasardagyň ýabany tebigatynyň wekilleriniň arasynda Gyzyl kitapdan bolanlaram bar. Bular bürgüt, sakçy laçyn, doňuz, gaplaň, dag goýunlary, giýena we başga-da birnäçe guş we haýwan. Sakgally möjek, altyn bürgüt we käwagt goraghananyň dag eňňitlerinde gara doňuz höwürtgesi. Bu ýerde süýrenijileriň 38 görnüşi, guşlaryň 250 görnüşi we süýdemdirijileriň 76 görnüşi ýaşaýar.
Edyrtyjylara şagal, karagan tilki we möjek girýär. Dag eteklerinde umumy sähra pişikleri, karakallar, manul pişikler we Türküstan linkslary ýerleşýär. Jülgelerde nyşanlar we daş çeňňekler ýaşaýar.
Ownuk süýdemdirijileriň görnüşi hem dürli-dürli. Bular kirpi, 4 sany nurbat we gemrijileriň 23 görnüşi (wollar, hamsterler we syçanlar). Mundan başga-da, goraghanada pyşbaganyň 3 görnüşi we haizizyklaryň 17 görnüşi - kiçi geklerden (çal, Hazar we gyrmyzy guýruk) çal monitor keýigi bar.
Snylanlaryň dürlüligi hem baý - 16 görnüş, olaryň arasynda möjek, efa we kobra has howplydyr.